Οι θερμές καλοκαιρινές μέρες των διακοπών κυρίως, όταν τα παιδιά ευχαρίστως τρέχουν και παίζουν γυμνά στην παραλία ή αλλού, είναι μάλλον η καλύτερη περίοδος για την πρώτη απόπειρα απαλλαγής από τις πάνες.
Καθοριστικός παράγοντας για την επιτυχία της απόπειρας είναι η επιλογή της κατάλληλης στιγμής. Επιλέξτε γι’ αυτό μια περίοδο που το παιδί σας θα είναι σε καλή διάθεση, και δεν βιώνει έντονες καταστάσεις ή σημαντικές οικογενειακές αλλαγές, όπως η γέννηση νέου μέλους στην οικογένεια.
Η ηλικία που προτείνεται συνήθως για μια πρώτη εξοικείωση με το γιο-γιο, που προοδευτικά θα απαλλάξει το παιδί από την  πάνα, είναι οι 18 μήνες. Αυτό δεν σημαίνει ότι με την συμπλήρωση των 18 μηνών θα πρέπει να αρχίσετε να πιέζετε το παιδί να βγάλει τη πάνα, αφού και για τους επόμενους 6 μήνες ο έλεγχος είναι χαλαρός. Η συμπεριφορά του παιδιού θα σας δηλώσει πότε το ίδιο είναι έτοιμο για μια αλλαγή. Γύρω στους 24 μήνες γίνονται συνήθως εμφανή τα σημεία ετοιμότητας του παιδιού, αν και  κάποια παιδιά φτάνουν και στους 30.

Ενδεικτικά σημάδια που θα σας οδηγήσουν στην εκπαίδευση:

  • Όταν είναι σε θέση να ακολουθεί απλές οδηγίες
  • Όταν το παιδί παραμένει στεγνό για μερικές ώρες ή μετά από ένα σύντομο υπνάκο,
  • όταν οι κινήσεις του εντέρου γίνονται τακτικές και προβλέψιμες
  • όταν αρχίσει να αναγνωρίζει και να δηλώνει, λεκτικά ή όχι, την επιθυμία του να κάνει τσίσα ή κακά, ακόμη και από τη στάση του σώματος ή τις εκφράσεις του προσώπου του.
  • όταν δείξει ενδιαφέρον για το χώρο της τουαλέτας και τη χρήση της, τότε μάλλον έχει ωριμάσει αρκετά ώστε να δεχτεί το γιο-γιο.

Μην το πιέσετε αν αντιστέκεται έντονα στη χρήση του γιο-γιο. Η εκπαίδευση του παιδιού απαιτεί υπομονή! Μπορεί να χρειαστούν εβδομάδες ή και μήνες έως  να ολοκληρωθεί. Μην δείξετε σημάδια ανυπομονησίας και μη μαλώνετε το παιδί.

Ορισμένες πρακτικές συμβουλές που ίσως φανούν χρήσιμες:

  • Ξεκινήστε τονίζοντας τα θετικά της υπόθεσης: ότι θα φορά βρακάκι σαν το μπαμπά και τη μαμά, διαβάστε του ανάλογα βιβλιαράκια, ανακοινώστε με ενθουσιασμό στο παιδί ότι πρόκειται να του αγοράσετε δώρο ένα γιο-γιο, εξηγώντας τη χρήση του, αλλά δίχως να μεγεθύνετε την αναγκαιότητά του. Βγείτε μαζί στην αγορά και διαλέξτε το νέο γιο-γιο του. Λάβετε σημαντικά υπόψη σας την επιλογή του παιδιού: το γιο-γιο θα πρέπει να του αρέσει και όχι να το φοβίζει. Αν το αγοράκι θα ξεκινήσει καθιστό ή όρθιο την εκπαίδευση αυτό είναι καθαρά δική σας επιλογή. Η καθιστή θέση  απλά εξυπηρετεί τη λειτουργία του εντέρου. Για την όρθια θέση οι μπαμπάδες είναι πιο αρμόδιοι να δείξουν «σημαδεύοντας» απλά ένα κομμάτι χαρτί.
  • Συμβουλευθείτε το ρολόι και φροντίστε να ενθαρρύνετε το παιδάκι σας όλες τις πιθανές ώρες που προβλέπετε ότι θα στεφθεί με επιτυχία η προσπάθεια. Δώστε στο παιδί να καταλάβει τι ακριβώς πρέπει να κάνει, με κάθε λεπτομέρεια. Καθίστε το στο γιο-γιο και ενθαρρύνετε το να ενεργηθεί, τουλάχιστον τρεις φορές την ημέρα. Στην αρχή θα βαριέται και θα γκρινιάζει. Αλλά σε λίγο θα το συνηθίσει. Συνεχίστε έτσι για τουλάχιστον τρεις εβδομάδες.  Χειροκροτήστε το, αγκαλιάστε το και κάντε την όλη διαδικασία ευχάριστη, επιβραβεύοντας το. Η επιβράβευση είναι πολύ σημαντική και η εφαρμογή της έχει άριστα αποτελέσματα. Υποσχεθείτε και χαρίστε του ένα καινούριο παιχνίδι, μια βόλτα στο πάρκο, πολύχρωμα αυτοκόλλητα ή ακόμη ψάξτε να βρείτε εσώρουχο με τους αγαπημένους του ήρωες.
  • Το σημαντικό είναι να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας ακόμη κι όταν το βλέπετε να κάθετε χωρίς αποτέλεσμα και μόλις σηκωθεί να λερωθεί. Μην το μαλώσετε, μην το κάνετε να αισθανθεί ντροπή και μην μετατρέψετε το μπάνιο σε πεδίο μάχης. Αν πάλι το μικρό  σας είναι εντελώς αρνητικό, ξεχάστε για λίγο καιρό την εκπαίδευση, ίσως απλά να μην είναι ακόμη έτοιμο. Φυσικά αναμενόμενα είναι, όπως άλλωστε σε κάθε διαδικασία μάθησης, και τα πισωγυρίσματα του παιδιού. Εφόσον αυτά δεν είναι συστηματικά ή χρόνια οφείλετε απλώς να τα αποδεχτείτε. Ορισμένες φορές το παιδί ενδέχεται να παλινδρομήσει γιατί είναι αρκετά κουρασμένο, αγχωμένο, αναστατωμένο ίσως κάποια αλλαγή. Σκεφτείτε βέβαια και το ενδεχόμενο ανεπαρκούς ωριμότητας. Ίσως εσείς βιαστήκατε πολύ.
  • Το παιδί θα πρέπει πάντα να γνωρίζει που βρίσκεται το γιο-γιο του, ώστε να μπορεί να το χρησιμοποιήσει σε περίπτωση ανάγκης. Σκεφτείτε επίσης το ενδεχόμενο το παιδί να ντρέπεται να χρησιμοποιήσει το γιο-γιο μπροστά σε άλλους. Στην περίπτωση αυτή, τοποθετήστε το γιο-γιο λίγο παράμερα, και απομακρυνθείτε και εσείς από το οπτικό ου πεδίο. Ίσως τότε τα καταφέρει καλύτερα.
  • Αργότερα, όταν το παιδί εξοικειωθεί με τη χρήση του γιο-γιο, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε εναλλακτικά και ένα παιδικό καθισματάκι,  που θα τοποθετήσετε στη λεκάνη της τουαλέτας, και ένα μικρό  σκαλοπάτι, ώστε να σκαρφαλώνει και να ακουμπά εκεί τα ποδαράκια του. (Και τα δύο διατίθενται  στην αγορά.) Έτσι και εσείς δεν θα ανησυχείτε για πιθανό ατύχημα, αλλά και το παιδί θα ξεπεράσει το φόβο του τεράστιου γι’ αυτό κενού της τουαλέτας.
  • Δείξτε του πώς να καθαρίζεται σωστά μετά τη χρήση του γιο-γιό (ιδιαίτερα για τα κοριτσάκια, τα σκουπίζουμε πάντα από μπρος προς τα πίσω, ώστε να μη μεταφέρονται μικρόβια από τον πρωκτό στον κόλπο ή την ουρήθρα).
  • Μάθετε του να πλένει πάντα τα χέρια του μετά τη χρήση του γιο-γιό.
  • Οι πρώτες «στεγνές» νύχτες, όταν το παιδί ξυπνά το πρωί με τη στεγνή πάνα, δίνουν το σινιάλο για να αρχίσει η διαπαιδαγώγηση και για την παύση της νυχτερινής ενούρησης, η οποία ενδέχεται να σας ταλαιπωρήσει λίγο περισσότερο. Βάλτε το παιδί στο γιο-γιο πριν πέσει για ύπνο και αμέσως μόλις ξυπνήσει το πρωί. Τα ατυχήματα» θα είναι μάλλον συχνά, κυρίως στην αρχή, γι’ αυτό οι πολλές αλλαξιές (πιτζάμες, σεντόνια, προστατευτικό κάλυμμα) είναι απαραίτητες. Και εδώ βέβαια, πολύ σημαντική είναι η ενθουσιώδης επιβράβευση σε κάθε επιτυχία.